Beg‘aralar, ishsizlik va bepul turar joy bo‘lgan mamlakat. 🏡✨ Avvaliga jiddiy muammolarga duch kelgan bu mamlakat, endi barqarorlik va bevosita yashash uchun jannatga aylangan. Qaysi mamlakat bu—va qanday qilib u ushbu ajoyib o‘zgarishni amalga oshirdi? Quyidagi maqolada bilib oling. 👇🌍
Oman, kichik mamlakat, ko‘plab kutilmagan voqealar bilan to‘la. Bu monarxiya bo‘lib, ya’ni podshoh (yoki sulton) mamlakatni boshqaradi, ammo u yerda ko‘plab odamlar yaxshi ijtimoiy yordam bilan qulay hayot kechirishadi. Mamlakat shariat qonunlariga amal qiladi, lekin ayollar erkaklar kabi ovoz berish, maktabga borish va ishlashlari mumkin. Keling, Oman qanday qilib bunday muvaffaqiyatli va zamonaviy mamlakatga aylandi, shu haqida gaplashamiz.
Oman avval ko‘plab muammolarga duch kelgan. Turli guruhlar hokimiyatni qo‘lga kiritish uchun kurashgan va ko‘plab marta xorijiy davlatlar tomonidan boshqarilgan. Ammo 1970-yillarda Oman birlashib, to‘liq mustaqil bo‘ldi.
Bir kishi katta o‘zgarishlarni amalga oshirishga yordam berdi—Sulton Qaboos bin Said. U 50 yil davomida Omani boshqardi. Sulton bo‘lishdan oldin, u Buyuk Britaniyada o‘qigan va hukumatlar qanday ishlashini juda yaxshi o‘rgangan. Ammo u Omaniga qaytganida, otasi hokimiyatni bo‘lishishni xohlamadi va uni saroyda saqlab qo‘ydi. Qaboos oxir-oqibat otasini hokimiyatdan olib tashladi va 29 yoshida yangi sulton bo‘ldi.
O‘sha paytda Oman juda rivojlanmagan edi. Faqat bitta 10 o‘ringa mo‘ljallangan kasalxona, uchta maktab bor edi va dunyo bilan aloqa qilishning iloji yo‘q edi. Lekin bir necha yil ichida Qaboos xalqaro aeroport, zamonaviy dengiz porti qurib, mamlakat bo‘ylab kasalxonalar va maktablar qurishni boshladi.
Bugun, Omanda yuzlab maktablar va kasalxonalar mavjud, va ular fuqarolar uchun bepul. Ta’lim darajasi yuqori—erkaklar va ayollarning 90% dan ortig‘i o‘qiydi va yozadi. Agar biror kishi kattaligida uy sotib olishga qodir bo‘lmasa, hukumat unga bepul yer beradi.
Omandagi yo‘llar a’lo darajada. Maxsus quduqlar tizimi qurg‘oqchilik joylarga suv yetkazib beradi, sahrolarni yashil joylarga aylantiradi. Sulton mamlakat faqat rahbari emas edi—u harbiy kuchlar, tashqi ishlar va bank tizimiga ham boshchilik qilar edi. Shuning uchun Omandagi odamlar foiz to‘lamasdan kredit olishlari mumkin. Ba’zan, milliy bayramlar kunlarida hukumat fuqarolarning qarzlarini to‘lashni bekor qiladi.
Oman asosan neftdan daromad oladi. Neftning katta qismi to‘g‘ridan-to‘g‘ri sultonga tegishli. Ammo, Qaboos foydani o‘ziga saqlab qolish o‘rniga, o‘z mamlakatiga sarmoya kiritdi. Buning natijasida, Omandagi yalpi ichki mahsulot (mamlakat qancha daromad topadi) bir kishiga 200 dollardan $20,000 gacha o‘sdi.
Afsuski, Sulton Qaboos 79 yoshida saraton kasalligidan vafot etdi. U o‘limi kuni Omanda milliy motam kuni o‘tkazildi. Uning bolalari bo‘lmagani uchun, u mamlakatni o‘zining amakivachchasi qo‘liga topshirdi, u ilgari rejalashtirgandek.
