Qadimgi Rimdagi hojatxonalarga oid quyidagi faktlar sizning aqlingizni hayratda qoldiradi! 🤯😱 O’sha paytlarda ommaviy hojatxonalar faqatgina hojatxonalar emas edi! 🧐🚽 Aksincha, ular ijtimoiy markazlar bo‘lib, hatto jamiyatning eng oliy tabaqalari ham yig‘ilishardi! 🧐😮 Ammo ular u yerda nima qilgan, bu joylar qanday ko‘rinar edi va nima uchun bular bizga, zamonaviy tsivilizatsiya uchun dahshatli ko‘rinishi mumkin? 🤔 Bularni siz bilmagan narsalarni maqolada aytib beraman! 👇
Qadimgi Rimda hojatxonalar xususiy va gigiyenik joylar bo‘lmasdi. Ular, aksincha, jamiyat hayoti, siyosat va hatto ishbilarmonlik bitimlari yuz beradigan faol ijtimoiy markazlar bo‘lgan. Bu sharoitlar bugungi kunda ko‘plab odamlarni dahshatga solishi mumkin.
Ommaviy hojatxonalar uzun tosh skameykalari bilan tashkil qilingan bo‘lib, ular orasida bo‘shliq yo‘q edi, shuning uchun odamlar erkin suhbatlashishardi, xuddi stul ostidan oqayotgan suv kabi. Skameykaning ostida bo‘lgan suyuqlikni suvlari yordamida hojatlar ko‘chaga oqib ketardi.
Afsuski, bu hojatxonalar nafaqat funksional edi — ular ijtimoiy tarmoq joylari edi. Romaliklar bu yerda yig‘ilib, gaplashar, ba’zan gossip qilar va hatto ishbilarmonlik aloqalarini o‘rnatishardi. Ba’zi boylar, uydagi xususiy hojatxonalarga ega bo‘lsalar ham, ko‘pincha ijtimoiy hayot uchun ommaviy hojatxonalarga tashrif buyurishardi.
Zamonaviy hojatxonalardan farqli o‘laroq, Rimda hojatxonalar ba’zida katta zal sifatida bezatilgan edi. Noyob freskalar, marmar haykallar va ba’zida yangi gullar bilan bezatilgan edi. Ba’zi hojatxonalar, hatto ko‘shade olish uchun yog‘ochdan yasalgan qoplamalarga ega edi, bu, albatta, yomon hidga qarshi, nisbatan yoqimli bir muhit yaratardi.
Efes hojatxonalari, taxminan 2,000 yil avval qurilgan, birinchi pullik hojatxonalardan edi. Ular 48 erkakni bir vaqtning o‘zida qabul qilishga qodir edi — ayollarga esa kirishga ruxsat berilmagan edi. Mehmonlar kichik to‘lovni amalga oshirib, hojatxonadan foydalanishardi, bu esa boy odamlar uchun yanada mashhur qilishardi.
Omma hojatxonalarini afzal ko‘rgan bo‘lsalar-da, ba’zi boy romaliklar uyda shaxsiy hojatxonaga ega edilar. Ular ko‘pincha oshxonada joylashgan bo‘lishardi. Logika? Katta pishirish hidlari, ko‘pincha, yoqimsiz hidlarni yashirishga yordam berardi.
Qish oylarida, qullar, xo‘jayinlari kelishidan oldin tosh skameykalarni isitar edilar. Bu kichik ish, ko‘plab qullarning qisqa umriga sabab bo‘lgan sog‘liq xavflariga olib kelardi.
Romaliklar tualet qog‘ozidan foydalanmas edilar. Ular o‘rinli tayoqlarga o‘ralgan gubkalar, ya’ni tersoriumdan foydalangan edilar. Ushbu gubkalar tuzli suv yoki sirka bilan to‘ldirilgan chelaklarda saqlanardi, ular orqali tozalash uchun ishlatilardi.
Romaliklar inson chiqindilarini foydali resurs sifatida ko‘rishardi. Shaharlar bo‘ylab tez yordam uchun amphorae joylashtirilgan edi, va siydik yig‘uvchi maxsulotlar tannerylar va yuvishxonalarga sotish uchun yig‘ilgan edi.
Romaliklar gigiena masalalarida ham siydikdan foydalanganlar. Ba’zi romaliklar og‘zini eski siydik bilan chayqashardi, chunki bu tishlarni oqartirardi. Shuningdek, terilarni yuvishdan oldin, siydikda namlab, terini yumshatishda … fecesni ham ishlatardilar.
Bugungi kunda Romaliklar tomonidan amalga oshirilgan sanitariya amaliyotlari, zamonaviy standartlarga qaraganda dahshatli ko‘rinishi mumkin, ammo ularning ilg‘or suv tizimlari va chiqindi boshqaruvi o‘sha davr uchun juda rivojlangan edi. Bu, hayotning eng yoqimsiz tomonlarining ham foydali bir narsaga aylanishi mumkinligini yodda tutish uchun g‘alati eslatmadir.
